İklim krizi ve adaletsiz yaşama ve çalışma koşulları gibi birincil önemdeki sorunlar mevcut sistemlerde yeniden bir yapılanmayı zorunlu hale getirirken, bu süreci adil geçiş için doğru kullanmak ve gerekli adımları ince eleyip sık dokuyarak atmak hayati önem taşıyor.
Eğer moda endüstrisi bir ülke olsaydı yaklaşık 300 milyonluk nüfusuyla Hindistan, Çin ve ABD’den sonra nüfus sıralamasında 4. sırada yer alırdı. Ancak emeğin bu denli yoğun olduğu bir endüstride şık ve estetik vitrinlerin ötesine uzanan adaletsiz bir yapılanma bulunuyor. Bu makyajlanmış karmaşık ve sistematik sömürü düzeni işin mutfağına uzak olanlar için uzun zaman bir bilinmezlik olarak kaldı. Gelinen noktada ise, yıllar içinde sosyal medyanın yaygınlaşması ile işçi örgütlenmelerinin ve aktivist hareketlerin de etkisiyle makyajı akmaya başlayan moda endüstrisi büyük bir dönüşümün eşiğine geldi.
Uzmanlar her fırsatta herkes için adil bir dönüşümün ancak tüm paydaşların yer aldığı sosyal diyalog süreciyle mümkün olduğunun altını çiziyor. Temiz Giysi Kampanyası da bu diyalog zemini için moda alanında etkili bir platform sunuyor.
“Çoksesli” Adil Geçiş Manifestosu modanın yeni dönemi için yol gösterecek
Kâr elde etmeyi tüm değerlerden ayrı ve onların üstünde tutan bir yaklaşım yerine, insanı, gezegeni ve ekonomiyi bir bütün olarak ele alan yeni bir dönemin kapıları aralanırken, Temiz Giysi Kampanyası da modada adil bir geçişe katkı sunmak için herkese açık çağrıda bulundu.
Modanın Adil Geçişi Manifestosu, işçilerin haklarının ve geçim kaynaklarının korunmasını içeren modaya yönelik iklim ve çevre eylemleri için yaklaşık 10 temel ilke ortaya koyacak. Bu ilkelere arka plan bölümleri eşlik edecek.
Hazır giyim işçileri ve örgütleri, gençler, Temiz Giysi Kampanyası Ağı ve destekçilerinin yanı sıra manifestonun içeriğinin oluşturulmasına katkı sunmak isteyen herkes, 16 Kasım 2025 tarihine kadar düşüncelerini çevrimiçi ve çevrimdışı olarak buradan paylaşabilecek.
Sonrasında ise gençlerden ve işçi hakları aktivistlerinden oluşan bir düzenleme komitesi, bu site üzerinden yapılan yorumlara dayanarak Manifesto taslağını hazırlayacak. Ardından bu taslak, Aralık 2025 civarında bu e-portalda paylaşılarak yoruma açılacak. Nihai Manifesto ise 1 Mayıs 2026 tarihinde yayınlanacak.
Tamamlanan Manifesto, modanın yenilenmiş geleceğine adil bir geçiş için yol gösterici bir kılavuz görevi görecek.
Bu haber de ilginizi çekebilir: “300 milyon insanlık moda endüstrisi insan olmayı unuttu; çözümse ‘dilimizde’”
