Türk tekstil ve giyim sektörü ardı arkası kesilmeyen iflas ve konkordato haberleriyle sarsılıyor. Sanayi devriminin çok öncesine uzanan köklü bir tekstil geleneğine sahip olan Türkiye son dönemde istihdamda ve üretimde kayıp yaşıyor.
SGK’nın paylaştığı 2024 aralık verilerine göre tekstil ürünlerinin imalatında toplam işyeri sayısı 19 bin 461 (14’ü kamu, 19 bin 447’si özel) iken, giyim eşyalarının imalatında bu sayı 39 bin 640 (82’si kamu, 39 bin 558’ü özel) olarak açıklanmıştı.
2025 mart verilerine bakıldığında ise tekstil ürünleri imalatında toplamda 19 bin 217 firma (13’ü kamu, 19 bin 204’ü özel), giyim eşyalarının imalatında 37 bin 737 (82’si kamu, 37 bin 655’i özel) firma bulunuyor.
Buna göre 2024’ün aralık ayından 2025 mart ayına kadarki dönemde 244’ü tekstil ve 1903’ü hazır giyim olmak üzere toplamda 2 bin 147 firma kapandı.
“Şu anda Türkiye’de yaklaşık 3 bin satılık, bir o kadar da kiralık fabrika bulunuyor”
Tekstil ve giyim sektörlerinden konkordato ve iflas haberleri ardı ardına gelmeye devam ediyor. 2025 yılında konkordato ilan eden firmalar arasında Hugo Boss, Mango ve Zara gibi dünyanın en büyük giyim markalarına üretim yapan Türk tekstil devi Uğur Balkuv Triko, yurt dışının yanı sıra iç pazarda Boyner ve DeFacto gibi markalara üretim yapan İstanbul merkezli tekstil firması Settriko ve daha pek çok isim yer alıyor.
İflas eden şirketler arasında ise Kırklareli’nin büyük tekstil firmalarından Fabrilla Tekstil, Konya’nın tanınmış tekstil firmalarından Bozdamlar Tekstil gibi önemli üreticiler bulunuyor.
Son olarak, 1991 yılında Denizli’de kurulan Baltalı Grup da tekstil sektöründe yaşanan daralma nedeniyle Afyon Hocalar ve Denizli’nin Çal İlçesindeki iki üretim tesisini kapatma kararı aldığını duyurdu. DRT TV’den İbrahim Alayont’un haberinde, konuya ilişkin açıklamada bulunan Baltalı Grup Yönetim Kurulu Başkanı Derya Baltalı, “Bir noktada enflasyona, talep isteksizliğine ve kur dengesizliğine yenildik. Siparişler artarsa kapattığımız tesislerimizi tekrar açacağız. İlk açacağımız yerler de buralar olacaktır. Piyasada çok sayıda tekstil ve konfeksiyon sanayicisi sıkıntı içerisinde” dedi.
Şu anda Türkiye’de yaklaşık 3 bin satılık, bir o kadar da kiralık fabrika bulunduğunu söyleyen Baltalı, bu sayının daha da artmasının beklendiğini belirtti.
Üretimini yaptığımız ürünleri bile ithal ediyoruz
Ekonomik zorlukların yanı sıra bazı uygulamalar da sektörü olumsuz yönde etkiliyor. İTHİB Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Öksüz yaptığı bir açıklamada Dahilde İşleme Rejimi (DİR) kapsamına girmeyecek ürünlerin DİR dahilinde vergisiz bir şekilde ithalatının gerçekleştiğini hatırlatarak, beyana tabi yöntemin sakıncalar doğurduğunu söyledi. Bunun önüne geçmek için konteyner bazlı inceleme yapılmasını öneren Öksüz, iplik %70 vergisiz geliyor. Polyester %50’ye yakın. Ciddi vergi kaybı var” dedi. Son dönemde ithalatın da ucuzlamasıyla birlikte içeride üretimi olan ürünlerde dahi ithalatın arttığını söyledi.
Türk tekstil ve giyim sektörlerinde istihdam kaybı artıyor
İHKİB’in sektörün güncel durumuna ilişkin yayınladığı rapora göre; tekstil ve hazır giyim sektörlerinde toplam istihdam sayısı 2020-2023 yıllarında 1 milyonun üzerinde seyrederken, 2024 yıl sonu verilerine göre bu sayı 959.395’e düştü.
Mart 2025’te bir önceki aya kıyasla istihdam, hazır giyimde 10.690 kişi azalışla toplamda 549.561 kişiye; tekstille birlikte değerlendirildiğinde ise 17.373 kişi azalışla toplam 923.935 kişiye geriledi.
Bir önceki yıla kıyasla ise hazır giyimde 60.187, tekstilde 19.397 kişi azalışla toplam 79.584 istihdam kaybı yaşandı.
Sektör yetkilileri bir çalışanın işverene maliyetini 1100-1200 dolar olarak belirtilirken, bu sayının 700-800 dolar civarına inmesi gerektiğini söylüyor.
Öte yandan Temiz Giysi Kampanyası tarafından hazırlanan bir rapora göre çalışanların en fazla karşılaştığı zorlukların başında uzun çalışma saatleri ve maaşların yetersizliği geliyor. Ayrıca uygunsuz çalışma ortamları ve buralarda karşılaşılabilen kötü muamele de gençleri bu alanda çalışmaktan uzak tutan sebepler arasında yer alıyor.
Sektör yetkililerinin mevcut duruma ilişkin paylaştıkları çözüm önerilerini buradan okuyabilirsiniz:
Sadece üretim değil, akıllı üretim
“Türk hazır giyim sektöründe iyileşme için kur ve faiz desteği şart”