Gaziantep’te bulunan Gama Recycle Elyaf ve İplik San. A.Ş 1997’den bu yana kullanılmış tekstillerden rejenere iplikler eğiriyor. Türkiye’nin önde gelen tekstil işletmelerinden biri olan firma, günlük 100 ton iplik ve 50 ton polyester elyaf üretim kapasitesine sahip. Gama Recycle, mevcut kapasitesi ile Türkiye’nin en büyük recycle polyester elyaf üreticisi konumunda.
Gama Recycle Elyaf ve İplik’in Gaziantep ve Düzce’deki üç tesisinde üretilen iplikler, döşemelik tekstillerden ev tekstillerine, çoraplardan temizlik bezlerine ve ambalajlara kadar uzanan uygulamalarda kullanılıyor. Ancak ürün yelpazesi, alev geciktirici veya antibakteriyel kaplamalı özel iplikleri ve gıda endüstrisi için ağır metal içermeyen ağartılmış iplikleri de içeriyor. Gama İplik, her üç tesisini de Truetszchler makineleri ile donatmış bulunuyor. Otomatik balca açıcılar BLENDOMAT ve entegre cer makineleri (IDF2) ile birlikte çeşitli nesil taraklar, özellikle iyi iplik kalitesine ulaşmada firmaya katkıda bulunuyor.
Truetzschler’den Eva Trenz, Gama Recyle Elyaf ve İplik sahibi Zafer Kaplan ile bir röportaj gerçekleştirdi.
Gama İplik, dünyanın en büyük rejenere iplikçilerinden birisi. Bu, çok fazla deneysel bilgi anlamına geliyor. Kullandığınız tipik hammaddeler nelerdir?
Zafer Kaplan: İşlediğimiz hammaddelerin bant genişliği, çaput/kırpıntı, kesilmiş parçalar veya diğer tekstil atıkları gibi tekstil üretim atıklarından tüketici sonrası malzemeye kadar değişiyor. Her yıl milyonlarca ton eski tekstil ürünü toplanıyor, ancak kaliteleri büyük farklılıklar gösteriyor.
‘İyi’ tekstil atığı satın alırken nelere dikkat ediyorsunuz?
Zafer Kaplan: Renk ve malzeme türüne göre sınıflandırılmış malzemeleri tercih ediyoruz ve bu büyük bir zorluk.
Ultra ucuz giysiler büyük bir çevre sorunu. Son yıllarda ham madde kalitesi değişti mi? Ve ham maddenizi nereden satın alıyorsunuz?
Zafer Kaplan: Türkiye’de daha çok kırpıntı ve parçacıklar satın alıyoruz. PET şişeler çoğunlukla dünyanın her yerinden ithal ediliyor. Parçacık kalitesi son yıllarda Türkiye’de gerçekten giderek kötüleşti. Üretim sürecinde daha fazla kirlenme olduğunu açıkça görüyoruz. Giyim üretimindeki süsleme unsurların iplikleri maalesef düşük temel kaliteye sahip.
Çeşitli temel nitelikler nedeniyle ham maddelerin işlenmesinde kesinlikle özel bir yaklaşım gerekir. Tekstil atıklarını nasıl ayırıyor ve kesiyorsunuz?
Zafer Kaplan: Bunu manuel olarak ayrıştırmanın yolu yok. Operatörlerimiz malzemeleri değerlendirmede çok deneyimliler. Manuel ayrıştırma önemlidir. Ayrıca, ön kesim ve parçalama işlemlerini gerçekleştiriyoruz.
Sizin bakış açınızdan, tekstil geri dönüşüm sürecindeki başlıca zorluklar nelerdir?
Zafer Kaplan: Her şey iyi insanlar ve en iyi makinelerle ilgilidir. Yönetim veya operatör olsun, ekibimizin sürekli artan tecrübesine büyük önem veriyoruz. Ayrıca üretim makinelerinin kapasitesi, teknolojisi ve kalitesi çok önemlidir.
İşinizin zor kısımlarından biri, sabit kalitede üretimdir. Bunu nasıl yönetiyorsunuz?
Zafer Kaplan: Şirketimizde, operatörlere sürekli edinilen bilgilerle rehberlik eden ve tüm üretim sürecini kontrol eden iyi eğitimli bir laboratuvar ekibimiz var.
Truetzschler makinelerinin prosesiniz ve tabii ki, elde ettiğiniz iplik kalitesi için faydaları nelerdir?
Zafer Kaplan: Fabrikamızda TC 03, TC 07, TC 11, TC 1, TC 19i var, yani her tür Truetzschler tarak makinesi bulunuyor. Ve tüm Truetzschler ekipmanının kalitesinden ve kapasitesinden çok memnunuz. Rejenere eğirme işleminde anahtar makineler olduklarını söyleyebilirim.
Avrupa Tekstil Etiketleme Yasası’na göre nihai ürününüzdeki malzemelerin karışımını nasıl belirliyorsunuz?
Zafer Kaplan: Elbette bir kimya laboratuvarımız var. Malzeme bileşimi ile ilgili gerekli tüm testler orada yapılıyor.
Sürdürülebilirlik, hepimiz için büyük bir gelecek meselesidir. Gelecek için ne tür zorluklar ve gelişmeler bekliyorsunuz?
Zafer Kaplan: Rekabet gittikçe zorlaşıyor. Piyasada geri dönüştürülmüş ipliğe büyük bir talep var, ancak eksik olan yeterince iyi hammadde olmamasıdır.
Üretilen iplikler hangi uygulamalarda kullanılacak?
Zafer Kaplan: Hemen hemen tüm tekstil, giyim, döşemelik, çorap, halı ve çok daha fazlası için iplik üretiyoruz. Üretimin yüzde 50’si Türkiye’de kalıyor, diğer yarısı Almanya, Belçika ve Kuzey Amerika dahil 16 ülkeye ihraç ediliyor.
Truetzschler’den ilk akıllı tarak: TC 19i
İplik hatalarında %40 oranında azalma ve üretiminde %40 artış sağlayan akıllı tarak TC 19i, T-GO Gap Optimizer ile değişken üretim koşullarında bile sabit kalan, mükemmel tarama aralığı sağlıyor. Ayrıca akıllı tarama işleminin bir parçası olan WASTECONTROL sayesinde hammadde kullanımında %2’lik tasarruf elde ediliyor. Neps sensörü NEPCONTROL ile direkt kalite kontrolü ve My Mill ile dijital olarak proses izleme gerçekleştirilebiliyor. TC 19i’nin kontrolü SMART TOUCH monitör ile bir telefon kullanmak kadar kolaydır. Ayrıca operatör uzaktan gösterme sistemi T-LED ile iplikhanenin herhangi bir yerinden makinenin çalışma durumunu bir bakışta görebilir.