Türkiye’nin nisan ayındaki hem genel hem de tekstil ve hammaddeleri sektöründeki ihracatı ciddi bir düşüş yaşadı. Covid-19 salgını nedeniyle kapanan pazarlar, tedarik zincirindeki aksaklıklar ve çeşitli malzemelere getirilen kısıtlamaların bu süreçte etkili olduğu belirtiliyor. Nisan ayında Türkiye’nin genel ihracatı %41,4 oranında azalarak 9 milyar dolar değerinde gerçekleşti. Benzer şekilde Nisan ayında, tekstil ve hammaddeleri sektörünün ihracatı da %51,7’lik düşüşle 414 milyon dolar değerinde gerçekleşti. 2020 Ocak-Nisan dönemi toplamında sektörün ihracatı %16,1 oranında gerileyerek 2,8 milyar doları elde etti. Tekstil sektörünün Nisan ayındaki genel ihracattaki geçen payı 1 puanlık düşüşle %4,6 olurken, Ocak-Nisan döneminde bu pay %5,6 olarak kaydedildi. Tekstil ihracatı nisan ayında %51,7 oranında geriledi.
Tekstil ihracatı rakamları geçen yılın gerisinde
İTKİB’in hazırladığı ihracat performas raporuna göre, tekstil ve hammaddeleri sektörü Ocak ayında 834 milyon dolar ve Şubat ayında 835 milyon dolarlık ihracat ile, geçen yılki rakamlara göre büyüme elde etti. Ancak Mart ayında, Dünya Sağlık Örgütü’nün yeni coronavirüs salgınını bir pandemi olarak ilan etmesi ve arkasından özellikle Avrupa ülkelerinin kısıtlayıcı kararlar alması ile ihracat rakamları geçen yılın gerisinde kalmaya başladı. Geçen yıl Mart ayında 898 milyon dolarlık ihracat yapan sektör bu yıl aynı ayda hafif bir düşüşle 754 milyon dolar elde edebildi. Ancak Nisan ayındaki ihracat kaybı daha dikkat çekici oldu. Geçen yıl Nisan ayında 857 milyon dolarlık ihracat yapan sektör, Nisan 2020 tarihinde %50’den fazla ihracat kaybıyla 414 milyon dolarlık değer kaydetti. Sektörün aylık bazdaki ihracat kaybı ise %44,4 oldu.
Uzun yıllardır sürekli artış gösteren miktar bazındaki artış da eksi görünüm sergiledi. Ocak-Nisan döneminde Türk tekstil ve hammaddeleri sektörünün miktar bazındaki ihracatı, bir önceki yılın aynı dönemine göre %11 oranında azalarak 699 bin tonda kaldı. Sadece Nisan ayı ele alındığında miktar bazındaki ihracat azalışı %45,2 oranına dayandı. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası verilerine göre, tekstil sektörünün Nisan ayındaki kapasite kullanım oranı ise %44,3 olarak açıklandı. Kapasite kullanım oranı Ocak ayında %79, Şubat ayında %79,3 ve Mart ayında %78,1 olarak saptanmıştı.
AB pazarına tekstil ihracatı %50 geriledi
2020 Nisan ayında en fazla tekstil ve hammadde ihracatı, geçen dönemlerde olduğu gibi, 28 AB ülkesine yapıldı. AB üyesi 28 ülkeye yapılan tekstil ihracatı %52,4 oranında gerileyerek 206 milyon dolar seviyesine indi. Ocak-Nisan dönemi ele alındığında bu pazarlara yapılan ihracat ise %20,9 kayıpla 1,4 milyar dolar seviyesinde kaldı.
Tekstil ihracatında en büyük ikinci pazar konumundaki Eski Doğu Bloğu Ülkelerine yapılan ihracat Nisan ayında %60,1 düşüşle 34 milyon dolara, Ocak-Nisan döneminde ise %9 düşüşle 293 milyon dolara geriledi. Afrika ülkelerine yapılan ihracat Nisan ayında %65,4 düşüşle 32.5 milyon dolar, Ocak-Nisan döneminde ise %16,2 düşüşle 290 milyon dolar olarak gerçekleşti.
En önemli 10 ihracat ülke pazarında kayıplar yaşandı
Ülkeler bazında sektörün ihracatına bakıldığında, Almanya en önemli pazar olma özelliğini korudu. Ancak, Nisan ayında Almanya’ya yapılan tekstil ihracatı %36,1 oranında azalarak 46 milyon dolar değerinde gerçekleşti. Ocak-Nisan dönemi bağlamında bu ülkeye yapılan tekstil ihracatı %7,5 azalarak 252 milyon dolar değerini yakaladı.
Sektörün en fazla ihracat yaptığı ikinci ülke İtalya oldu. İtalya’ya tekstil ve hammaddeleri ihracatı Nisan ayında %64,3 oranında azalarak 25 milyon dolar değerinde gerçekleşti. 2020 yılının ilk dört ayında bu ihracat %25 oranında azalışla 214 milyon dolar olarak kaydedildi.
En önemli üçüncü tekstil pazarı ABD’ye yapılan ihracat Nisan ayında %21,4 oranında azalarak 35 milyon dolara indi. Yılın ilk dört ayında ihracat %7,7’lik düşüşle 167 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti. Nisan ayında sektörün en önemli ilk on pazarında geriye kalanlarda da ciddi kayıplar yaşandı; İngiltere (%62,8 düşüşle 14.7 milyon dolar), Bulgaristan (%65,5 düşüşle 13 milyon dolar), İspanya (%58,1 düşüşle 12,3 milyon dolar), Mısır (%60,8 düşüşle 11.4 milyon dolar), Hollanda (%50,9 düşüşle 13,8 milyon dolar), Polonya (%34,8 düşüşle 13,9 milyon dolar) ve Belarus (%70,8 düşüşle 6,3 milyon dolar).
Dokuma kumaş ihracatı Nisan ayında %73,3 azaldı
2020 yılı Ocak- Nisan döneminde tekstil sektörünün ihracatta en önemli ürün grubunu dokuma kumaş oluşturdu. Tekstil ve hammaddeleri ihracatının %20,8’ini oluşturan dokuma kumaş ihracatı, %26,6 oranında azalarak 588 milyon dolar değerini elde etti. Sadece Nisan ayı bazında dokuma kumaş ihracatı %73,7 oranında azalarak 55 milyon dolar değerinde kaldı.
Sektörün ikinci önemli ürün grubunu %17,9 payla tekstil sektörüne dahil teknik tekstiller oluşturdu. Ocak-Nisan döneminde teknik tekstiller ihracatı %0,1 artışla 505 milyon dolara çıkarken, Nisan ayı bazında bu ihracat %6,9 artışla 141 milyon dolar olarak şekillendi.
Ocak-Nisan döneminde iplik ihracatı %23,4 azalışta 485 milyon dolar, örme kumaş ihracatı %22,6 azalışla 395 milyon dolar, elyaf ihracatı %8,3 azalışla 212 milyon dolar, ev tekstili kumaşları %23,4 azalışla 106 milyon dolar, özel iplik ve kumaşlar ihracatı %21.5 azalışla 155 milyon dolar, tekstil sektörüne dahil ev tekstili ihracatı %16 azalışla 409 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Teknik tekstil ihracatı, 2020 Ocak-Nisan döneminde %3,5 oranında artarak 613 milyon dolar değerine çıktı. Nisan ayı bazında ise bu ürün grubunun ihracatı %1,5 oranında artış kaydetti. Bu artışta nonwoven ürünler önemli bir yere sahip oldu. Nonwoven ihracatı %9,6 artışla 223 milyon dolar değerine ulaştı.