Textile Exchange, ‘Daha sürdürülebilir Elyaf ve Malzemeler 2021 Pazar Raporu’nu (Preferred Fiber & Materials Market Report 2021) açıkladı. Pandemi nedeniyle 2020 yılında toplam küresel elyaf üretimi azalırken, daha sürdürülebilir elyaf ve malzemelerin pazar payının arttığı belirtilen raporda, bu büyümeye rağmen, daha sürdürülebilir elyafın hala küresel elyaf pazarının yalnızca beşte birinden daha azını temsil ettiğine dikkat çekiliyor.
Daha sürdürülebilir elyaf pazarı artarken, genel elyaf üretim oranı da yükselişini sürdürüyor
Geri dönüştürülmüş elyafın pazar payı 2016’da yüzde 6,9’dan 2020’de yüzde 8,1’e yükseldi. Bunların çoğunluğu yüzde 7,6 ile geri dönüştürülmüş PET şişelerden elde edilirken, yalnızca küçük bir kısmı yüzde 0,5 ile diğer geri dönüştürülmüş ham maddelerden üretildi. Genel olarak, 2020’de küresel elyaf pazarının yüzde 0,5’inden azı tüketici öncesi ve sonrası geri dönüştürülmüş tekstillerden oluştu.
Bununla birlikte, yayınlanan raporda, daha sürdürülebilir elyaf pazarında görülen artışın yanı sıra genel elyaf ve malzeme pazarının da büyümeye devam ettiği ve bununla birlikte genel etkilerinin de göz önünde bulundurulması gerektiği vurgulanıyor. Küresel elyaf üretimi, son 20 yılda, 2000 yılında 58 milyon tondan 2020’de 109 milyon tona yaklaşık iki katına ulaştı. Pandemi ve diğer faktörlerin gelecekteki ilerleyişi nasıl etkileyeceği bilinmezken, endüstrinin her zamanki gibi kendisini geri inşa ettiği takdirde küresel elyaf üretiminin 2030’da yüzde 34 artarak 146 milyon tona çıkması bekleniyor.
Fosil bazlı polyesterde düşük fiyatlar geri dönüştürülmüş polyesterdeki büyümeyi yavaşlatıyor
Genel pamuk üretimi, 2020’de (2019/20 Uluslararası Pamuk İstişare Kurulu hasat yılında) 26,2 milyon ton üretim hacmiyle son birkaç yılda görece sabit kalırken, daha sürdürülebilir pamuğun pazar payı 2018/19’da yüzde 24’ten 2019/20’de yüzde 30’a yükseldi. Ham fosil bazlı elyaf ise 2016’da 55,7 milyon tondan 2020’de 59,7 milyon tona ulaştı. 57 milyon tonluk üretim hacmiyle polyester yüzde 52’lik oranla 2020 yılında küresel elyaf pazarında en çok kullanılan elyaf oldu. Geri dönüştürülmüş polyesterin pazar payı 2019’da yüzde 13,7’den 2020’de yüzde 14,7’ye yükselirken, fosil bazlı polyesterin düşük fiyatları nedeniyle, geri dönüştürülmüş polyester pazarı geçtiğimiz yıllarda yavaş bir büyüme gösterdi. Poliamid ise 2020’de küresel elyaf pazarında yüzde 5’lik bir pazar payına sahip oldu. Teknik zorluklar ve fosil bazlı poliamidin düşük fiyatları nedeniyle, geri dönüştürülmüş poliamidin pazar payı, tüm poliamid elyafın sadece yüzde 1,94’lük bir kısmını oluşturdu.
FSC ve/veya PEFC sertifikalı sentetik selüloz elyafın pazar payı yüzde 50-60’a ulaştı
Sentetik selüloz elyafın (Manmade Cellulosic Fibers – MMCF) toplam üretim hacmi azalırken, daha sürdürülebilir MMCF’lerin pazar payında artış görüldü. 2020’de tüm MMCF pazarında, FSC (Forest Stewardship Council) ve/veya PEFC (Programme for the Endorsement of Forest Certification) sertifikalı MMCF’lerin pazar payı yaklaşık yüzde 55-60’ına yükseldi. Tüketiciye yönelik FSC etiketlerine sahip ilk MMCF tekstil ürünlerinin 2020’de pazara sunulduğu belirtilen raporda; “Bu önemli bir başarı olmakla birlikte, Endonezya’nın karbon bakımından zengin turbalıkları ve Kanada’nın yaşlı boreal ormanları gibi eski ve nesli tükenmekte olan ormanlardan MMCF tedarik etme riskinin ortadan kaldırılması, tüm MMCF’ler için minimum sınır olmalıdır” ifadeleri yer alıyor.
Hayvan refahı ve sorumlu arazi kullanımı kriterleri yaygınlaşıyor
Hayvansal kaynaklı elyaf üretimi hayvan refahı, ormansızlaşma, biyolojik çeşitliliğin azalması ve iklim krizi bağlamında büyük önem taşıyor. Bu anlamda, hem hayvan refahı hem de sorumlu arazi kullanımı kriterlerini kapsayan standartların çıkarılması ve bunların pazarda yaygınlaşması hayvan refahı, arazi kullanımı ve biyolojik çeşitlilik üzerinde olumlu etkiler yaratma potansiyeline sahip bulunuyor.
2020’de 1 milyon ton civarında küresel yün elyaf üretimi gerçekleştiren yün pazarına geleneksel yün hakim olurken, aynı zamanda katırlama yapılmayan ve daha sürdürülebilir yün programları pazarında da artış gözlemlendi. Sorumlu Yün Standardı (Responsible Wool Standard – RWS) pazar payı 2020’de küresel ortalamada yüzde 1,25’e yükseldi. 2020 yılında küresel tiftik elyaf üretimi ise yaklaşık 4.320 ton yağlı elyaf olurken, hem hayvan refahı hem de sorumlu arazi kullanımı kriterlerini kapsayan Sorumlu Tiftik Standardı (Responsible Mohair Standard – RMS), Mart 2020’de başlatıldı. Bunun pazar payı, ilk yılında dünya çapında üretilen tüm tiftikler içerisinde yüzde 0’dan yüzde 27’ye yükseldi.
Daha sürdürülebilir kaşmir programlarının pazar payı 2019’da yüzde 0,8’den 2020’de küresel kaşmir üretiminin (25.208 ton yağlı elyaf ) yaklaşık yüzde 7’sine ulaştı. Hayvan refahı konularına ilişkin farkındalık, yüzde 3’lük bir pazar payına sahip olan Sorumlu Kuş Tüyü Standardı (Responsible Down Standard – RDS) ve toplam kuş tüyü pazarının yaklaşık yüzde 1,1’lik bir pazar payına sahip olan Downpass gibi standartların kullanımında başarılı bir büyümeye yol açtı.