Türk ihracatçıların yurtdışı pazarlarına ulaşımını kolaylaştıracak Yeşil Pasaport olarak bilinen ‘Hususi Damgalı Pasaport’ (Special Passport) uygulaması yasalaşarak yürürlüğe girdi. 23/03/2017 tarih ve 30016 sayılı Resmi Gazete’de yer alan 2017/9962 sayılı ‘İhracatçılara Hususi Damgalı Pasaport Verilmesine İlişkin Esaslar Hakkında’ Bakanlar Kurulu Kararı yayımlandı.
Geçerlilik süresi 2 yıl olan yeşil pasaportu alabilmek için belli bir ihracat değerini elde ediyor olmak gerekiyor. Son 3 takvim yılında, 1-10 milyon dolar arasında ihracat yapan firmalara 1 adet, 10-25 milyon dolar ihracat yapan firmalara 2 adet, 25-50 milyon dolar arasında ihracat yapan firmalara 3 adet, 50-100 milyon dolar arasında ihracat yapan firmalara 4 adet ve 100 milyon dolar üzerinde ihracat yapan firmalara 5 adet hususi damgalı pasaport veriliyor.
Yukarıda belirtilen tutarda ihracat yapan firmaların yetkililerine, Türk Ceza Kanunu’nun ilgili maddelerince belirtilen süreler geçmiş olsa bile, kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile; Devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene karşı işlenen suçlar, zimmet, rüşvet, hırsızlık, sahtecilik, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, kaçakçılık gibi suçlardan mahkum olmamaları kaydıyla iki yıl süreyle hususi damgalı pasaport verilebilecek. Bu pasaportlar sadece kişiye özel olup, eş ve çocukları kapsamıyor.
Yeşil pasaportu ayrıca serbest bölgede faaliyet gösteren firma yetkilileri de ihracat değer kriterlerini karşılarsalar alabilecekler. Burada yurtiçine satılan değil ihraç edilen değer ele alınacak. Öngörülen ihracat rakamlarına ulaşan firmalar, resmi dış ticaret istatistikleri baz alınarak, Ekonomi Bakanlığı’nca belirlenecek ve her yılın 15 Şubat tarihine kadar bakanlığın bölge müdürlükleri ve ihracatçı birlikleri genel sekreterliklerine bildirilecek.
İhracat yapan firmaların sahiplerine, ortaklarına ve çalışanlarına hususi damgalı pasaport veriliyor. Firmanın sahip veya ortaklarının bir tüzel kişi olması halinde; bu tüzel kişiliğin sahipleri, ortakları veya çalışanlarına da hususi damgalı pasaport verilebiliyor.
Yeşil pasaport alabilme şartları taşımadığı tespit edilen veya, mevcut şartları artık karşılayamayan yetkililer; en geç 15 gün içerisinde pasaportlarını iade etmekle yükümlü bulunuyor. Bunu yerine getirmeyenler yetkililere 10 yıl süre ile hususi damgalı pasaport verilmiyor.
Müracaat İhracat Birliklerine Yapılacak
İhracatçı firmalar yeşil pasaport için üyesi oldukları İhracatçı Birliği’ne başvuracak. İhracatçı Birliği gerekli kontrollerden sonra belgeleri bölge Müdürlüklerinin onayına sunacak. Burada onaylanan form, İl Emniyet Müdürlüğü’ne şahsen başvuru için firma yetkililerine teslim edilecek.